Μάρτιος 2015, τεύχος 8ο

Μάρτιος 2015, τεύχος 8^ο

 

 

Εν αρχή

 

Η Ορθόδοξη εκκλησία είναι κάτι άλλο

 

Αγαπητοί μας ενορίτες,

 

Είναι σημαντικό το πώς κατανοούμε το λόγο του Θεού και πως τον μεταφέρουμε στους άλλους ανθρώπους. Όλοι οι νομοδιδάσκαλοι της εποχής του Χριστού, δεν μπορούσαν να ερμηνεύσουν σωστά τις γραφές και τους προφήτες. Τις ερμήνευαν όπως αυτοί ήθελαν, δηλαδή σύμφωνα με τα πάθη και τις κοσμικές προσδοκίες τους. Περίμεναν το Μεσσία, αλλά τον περίμεναν για να τους δώσει εξουσία, δύναμη, πλούτο και καλοπέραση. Αυτό πίστευαν και αυτό δίδασκαν και στις συναγωγές.

Ο Φίλιππος όμως μελετώντας τις γραφές σωστά, όταν βρήκε το Χριστό, κατάλαβε ότι είναι ο προσδοκώμενος Μεσσίας. Γι’ αυτό και όταν συνάντησε τον Ναθαναήλ του λέει με ενθουσιασμό: «βρήκαμε Εκείνον, για τον οποίο έγραψε ο Μωυσής στο νόμο και οι Προφήτες, τον Ιησού». Ο Ναθαναήλ επηρεασμένος από το κήρυγμα των νομοδιδασκάλων της εποχής παραξενεύτηκε. «Είναι δυνατόν ο Μεσσίας να είναι από την Ναζαρέτ, από αυτή την ασήμαντη πόλη;» «Έλα να δείς…!» του λέει ο Φίλιππος. Και πράγματι ο Ναθαναήλ, επειδή είχε καλή διάθεση, μόλις συνάντησε τον Ιησού ομολόγησε: «Εσύ είσαι ο Υιός του Θεού, εσύ είσαι ο βασιλιάς του Ισραήλ».

Πόσο σημαντικό είναι, να μην έχουμε απλές εντυπώσεις για το ποιός είναι ο Χριστός, αλλά να έχουμε προσωπική εμπειρία και βίωμα όπως ο Φίλιππος και ο Ναθαναήλ. Πολλές φορές εμείς επειδή δεν έχουμε γνωρίσει ποιος πραγματικά είναι ο Χριστός, έχουμε λανθασμένες προσδοκίες και από την εκκλησία Του. Έτσι βλέπουμε την εκκλησία, σαν ένα «φιλανθρωπικό σωμάτιο» που πρέπει να έχει κοινωνικό ρόλο, ή  σαν μια «ηθικιστική ιδεολογία» που μας μαθαίνει πως πρέπει να συμπεριφερόμαστε, πώς να ντυνόμαστε, πώς να είμαστε καλά παιδιά, καλοί άνθρωποι στην κοινωνία, καλοί μαθητές στο σχολείο. Υπάρχει όμως και μία άλλη μερίδα ανθρώπων, δυστυχώς και πιστών ανθρώπων, που πιστεύουν ότι η εκκλησία είναι ένας χώρος στον οποίο εξευμενίζουμε (καλοπιάνουμε) τον Θεό για να μας έχει καλά, να μας δίνει υγεία, δουλειά, και μια καλή μεταθανάτια θέση στο παράδεισο.

Η εκκλησία είναι κάτι άλλο!

Είναι η οικογένεια του Θεού[1]. Εκεί που ο ένας αισθάνεται τον άλλο σαν αδελφό του. Έλεγε ο άγιος Πορφύριος: «μέσα στην εκκλησία πρέπει να ενωθούμε με τους συνανθρώπους μας, με τις χαρές και τις λύπες όλων. Να τους νιώθουμε δικούς μας, να προσευχόμαστε για όλους, να πονάμε για τη σωτηρία τους, να ξεχνάμε τους εαυτούς μας. Να κάνομε το παν γι’ αυτούς, όπως ο Χριστός για μας. Μέσα στην εκκλησία γινόμαστε ένα με κάθε δυστυχισμένο και πονεμένο κι αμαρτωλό…»   

Είναι Κιβωτός και μάνδρα πνευματική. Τον καιρό του κατακλυσμού όσοι άνθρωποι μπήκαν μέσα στη κιβωτό γλύτωσαν από τον κατακλυσμό. Έτσι και όσοι Χριστιανοί πηγαίνουν στην εκκλησία και μπαίνουν σε αυτή σώζονται από τον κατακλυσμό της αμαρτίας και των παθών. Όσοι μένουν έξω, καταποντίζονται και αφανίζονται. Τα πρόβατα όταν είναι μέσα στην μάνδρα τους δεν κινδυνεύουν από τα δόντια του λύκου. Έτσι και όσοι χριστιανοί μένουν μέσα στη μάνδρα τους –την εκκλησία-  γλυτώνουν από το νοητό λύκο τον διάβολο.

Είναι η Αγία Τράπεζα[2]. Κάθε πεινασμένος και διψασμένος άνθρωπος έχει ανάγκη να χορτάσει από υλικό φαγητό και να ξεδιψάσει από υλικό νερό. Ο Χριστιανός είναι ανάγκη να χορτάσει και να ξεδιψάσει από πνευματικό φαγητό και ποτό. Από Το Σώμα και το Αίμα του Χριστού που βρίσκονται -όχι σε ένα κοινό τραπέζι, αλλά σε ένα νοητό-  στην Αγία Τράπεζα.

 

Για να λεγόμαστε λοιπόν πραγματικοί Χριστιανοί και να εορτάζουμε την εορτή της Ορθοδοξίας, χρειάζεται να αποκτήσουμε αυτήν την εμπειρία της Εκκλησίας! Για να μπορέσουμε και σε άλλους ανθρώπους να πούμε «έλα να δείς, βρήκα τον Χριστό» Αν ακόμα δεν έχουμε αυτή την εμπειρία, ας αγωνιστούμε λίγο παραπάνω να την βρούμε, τώρα που είναι Σαρακοστή, τώρα που είναι άγιες μέρες.

 

π. Τύχων Κουτσοφίος

 

 

 

 

 

 

Θεολογικές προσεγγίσεις

Κατερίνα Μιχαλοπούλου – Θεολόγος, Φιλόλογος

 

 

              

25^η ΜΑΡΤΙΟΥ… «ΓΙΑΤΙ  ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ Η ΠΑΝΑΓΙΑ

ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ ΚΙ Η ΠΑΤΡΙΔΑ»

 

«Πανηγύρι της πίστης και της λευτεριάς» κατά τον ποιητή η 25^η Μαρτίου. Ημέρα που καλούμαστε για μια ακόμα φορά να θυμηθούμε τους αγώνες που έκαναν οι ηρωικοί πρόγονοί μας προκειμένου να αποτινάξουν την για τετρακόσια χρόνια σκλαβιά των Τούρκων. Ιερό ορόσημο η ημέρα, αφού όχι μόνο θεωρείται η απαρχή για την απόκτηση της εθνικής μας ελευθερίας, αλλά πιότερο επειδή συμπίπτει με τη λαμπρή γιορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου την οποία ανέκαθεν ακόμα και μέσα στα δεινά της σκλαβιάς γιόρταζε η πονεμένη χριστιανοσύνη στην Ελλάδα.

Το σύνθημα «Ελευθερία ή Θάνατος» αντήχησε αποφασιστικά την άνοιξη του 1821 από άκρη σε άκρη της ελληνικής γης με σκοπό την αποτίναξη της τουρκικής κατοχής. Χρόνους τετρακόσιους περίμενε αυτή την άγια μέρα ο Ελληνισμός. Κι ήρθε σε μιαν ώρα που κανείς δεν ήλπιζε το ξημέρωμά της. «Ό,τι κι αν εκάμαμεν, είτε εγώ, είτε οι συνάδελφοί μου, είτε ως εταίροι είτε ως αγωνισταί, ήτο έμπνευσις κι έργον της Θείας Πρόνοιας κι ουδέν ηθέλομεν πράξειν άνευ της εμπνεύσεως ταύτης» μαρτυρεί ο Άνθιμος Γαζής.

Δυο τρανά «Χαίρε» ακούστηκαν τότε: «Χαίρε» είπε ο Θεός στην Παναγιά και «Χαίρε ω Χαίρε» ο λαός στη λευτεριά. Το καριοφίλι της ελληνικής κλεφτουριάς αντήχησε θαρραλέο στα ψηλά βουνά μας, όταν όλοι οι ξένοι λαοί είχαν πιστέψει και είχαν συγκατανεύσει στην αδυσώπητη μοίρα της υποδούλωσης. Όμως η ελληνική ψυχή δεν υποδουλώνεται χωρίς αναμέτρηση, αφού όπως έξοχα δηλώνει ο μεγάλος ιστορικός μας Θουκυδίδης «Ουδέν μείζον εστίν ανθρώποις Έλλησι της ελευθερίας».

Ο Μακρυγιάννης ονομάζει τους κλέφτες και τους αμαρτωλούς «μαγιά της λευτεριάς» Αυτοί εμψύχωσαν όλους τους άλλους στο μεγάλο ξεσηκωμό. Ήταν εκείνοι που  ξεσηκώθηκαν και αποφάσισαν να μονομαχήσουν με το θάνατο. Έτσι, στις 25 του Μάρτη ο Παλαιών Πατρών Γερμανός βροντοφώναξε αδίστακτα πλέον στην Αγία Λαύρα την υπογραφή της ελληνικής γενιάς, όπως άλλοτε οι Σπαρτιάτες: «Ή ταν ή επί τας».

Η πνευματική  περισσότερο και λιγότερο η υλική προετοιμασία τόσων χρόνων καρποφόρησε εκείνη την ώρα στηριγμένη απόλυτα στην ελληνική παράδοση. Τίποτε το ξενικό. Ο αγώνας βγήκε ολόισια από το δίκαιο σπαραγμό της ελληνικής φυλής. «Παρεξηγούν και αδικούν το μεγάλο εθνικό κίνημα όσοι το νομίζουν αντίλαλο της γαλλικής επανάστασης, η οποία οπωσδήποτε ήταν κοινωνική και ενταγμένη στο σχήμα των ταξικών αγώνων» σημειώνει κάπου ο ιστορικός Σπύρος Μελάς.

Επιπλέον, εκτός από περιστασιακές και αποσπασματικές φιλελληνικές τάσεις που εκδηλώθηκαν εκ μέρους κάποιων Ευρωπαίων διανοούμενων, όπως του Λόρδου Μπάυρον, του Βίκτωρ Ουγκώ, του Σατομπριάν και λιγοστών άλλων είναι γνωστό ότι ο ελληνικός λαός στις προσπάθειές του για απελευθέρωση δεν έτυχε ουσιαστικής προσφοράς κι ανιδιοτελούς βοήθειας ούτε στιγμή από τους συμμάχους. Ρώτησαν μάλιστα κάποια στιγμή το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη: «Εσύ στρατηγέ, είσαι αγγλόφιλος;» «Όχι» αποκρίθηκε ο γέρος του Μωριά. «Τότε…θα΄σαι γαλλόφιλος…ή μήπως ρωσόφιλος;» «Μήτε κι αυτό» «Μα λοιπόν τι είσαι;» Και ο πολέμαρχος αποκρίθηκε: «Εγώ ήμουν και μένω…θεόφιλος. Γιατί σαν το Θεό κανείς δεν αγαπά την Ελλάδα».

Σύσσωμος λοιπόν ο ελληνικός λαός, αν και δεν είχε ούτε ένα μέτρο γης μια και οι Τούρκοι τα καταπατούσαν όλα επί αιώνες, χύθηκε στον αγώνα με μοναδικό εφόδιο τα λόγια του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού: «Ω τρακόσιοι! Σηκωθείτε\ και ξανάλθετε σ’εμάς\τα παιδιά σας θελ’ιδήτε\ πόσο μοιάζουνε μ’εσάς».

Το όραμα της λεύτερης πατρίδας ζει στην καρδιά της νεανικής ψυχής. Πρωτοποριακή εκκίνηση του αγώνα δίνουν οι  ιερολοχίτες του Δραγατσανίου τον Ιούνιο του 1821. Το ολοκαύτωμα του ανθού της ελληνικής γενιάς έκρινε το ξέσπασμα της επανάστασης. Η αδούλωτη ελληνική ψυχή σημείωσε υπέροχες ηρωικές πράξεις, πολύνεκρες κατακόμβες στα πεδία των μαχών.

Σημαντικοί σταθμοί στην ιστορία του γένους μας: το Σούλι, τα Ψαρά, η Χίος, τα Δερβενάκια, το Μανιάκι, το Μεσολόγγι, η Τρίπολη. Αυτοί, μαζί με μεγάλα ονόματα σαν του Ρήγα Φεραίου, του Αθανασίου Διάκου, του Μακρυγιάννη, του Κολοκοτρώνη, του Καραϊσκάκη, του Παπαφλέσσα, της Μαντούς  Μαυρογένους, της Τζαβέλαινας, της Μπουμπουλίνας. Πόση απέραντη πνευματική ανάταση και φλογερή πίστη περικλείουν μάλιστα οι λίγοι της τελευταίας, όταν απευθύνεται προς τους αγωνιζόμενους Έλληνες προκρίτους: «΄Εχασα το σύζυγο μου. Ευλογητός ο Θεός! Ο πρεσβύτερος υιός μου έπεσε με τα όπλα ανά χείρας. Ευλογητός ο Θεός! Ο δεύτερος και μόνος υιός μου δεκατετραετής την ηλικίαν μάχεται μετά των Ελλήνων και πιθανόν να εύρη ένδοξον θάνατον. Ευλογητός ο Θεός! Υπό το σημείο του Σταυρού θα ρεύσει επίσης το αίμα μου. Αλλά ή θα νικήσωμεν ή θα παύσωμεν να ζώμεν, μα θα έχομεν την παρήγορον ιδέαν ότι δεν αφήσαμεν εν τω κόσμω δούλους τους Έλληνας».

Η πίστη, η παράδοση και η παιδεία κράτησαν σφιχτά ενωμένους τους Έλληνες στο μεγάλο ξεσηκωμό. Μια χαμένη δόξα μοιρολογούσαν οι σκλαβωμένοι του ΄21 που καθώς, όμως, τρέφονταν από τις διηγήσεις για τους απελάτες και τους ακρίτες του Βυζαντίου κατόρθωσαν να υψωθούν στην αφθαρσία πραγματώνοντας το θαύμα της ανάστασης του Ελληνισμού.

Ο δε απόηχος του θαύματος θα πρέπει να γίνεται στις μέρες μας καθοδηγητική αλάνθαστη πυξίδα για την πορεία και τη ζωή του έθνους μας. Η εθνική επέτειος του 1821 δεν είναι μόνο μια κιτρινισμένη σελίδα ενός ένδοξου παρελθόντος. Σκοπός της είναι να γαλουχήσει τη νεολαία με το ακέραιο κι ανυπόταχτο εκείνο πατριωτικό φρόνημα που διατήρησε την ελληνική γενιά σε όλο της το μεγαλείο μέχρι σήμερα.

«Το να νιώθεις την καταγωγή σου, τη συνέχεια του εθνικού εγώ σου, την ιστορία που σου κάνει συνειδητό όσο και να είναι το πέρασμα του έθνους σου μέσα στους αιώνες δεν είναι προγονοπληξία είναι απλή, καλή και χρήσιμη προγονολατρεία. Είναι παράδοση. Έθνος χωρίς παράδοση δεν υπάρχει» τονίζει ο Ίων Δραγούμης.

Έτσι, ίσως μάθουμε οι νεότεροι ότι όχι μόνο ως Έλληνες αλλά πρώτα από όλα ως άνθρωποι κι όχι σαν ανδράποδα έχουμε υποχρέωση να αγωνιζόμαστε μέχρι θανάτου για τα ιδανικά μας.

 

 

 

 

 

 

 

                 EΠΙΚΑΙΡΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

                          Επιφάνιος Στόκος – Θεολόγος,  ιεροψάλτης

“Την ενότητα της πίστεως…”

Μία πολύ σημαντική ευχή της λειτουργικής πράξης της Εκκλησίας μας αναφέρει τα εξής: ‘’Τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως καὶ τὴν κοινωνίαν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος αἰτησάμενοι, ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους, καὶ πᾶσαν τὴν ζωὴν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα.’’ Έχουμε κατανοήσει το περιεχόμενό της;

Αρχικά μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι στην ευχή αυτή κυριαρχούν δύο έννοιες: Η ενότητα της πίστεως και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος. Α) Η ενότητα της πίστεως, δηλαδή το να έχουμε όλοι την ίδια - κοινή πίστη, δεν εννοείται χρονικά, δηλαδή να έχουμε σήμερα όλοι οι ορθόδοξοι την ίδια πίστη, αλλά διαχρονικά, δηλαδή να έχουμε την ίδια «ἅπαξ παραδοθεῖσα τοῖς ἁγίοις» (Ἰούδ. 3) ορθόδοξη πίστη. Β) Η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος αποτελεί το σκοπό κάθε συνειδητού πιστού χριστιανού. Είναι η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος εν τοις μυστηρίοις διά της χάριτός Του, αλλά και με το ότι γινόμαστε σύσσωμοι (στο ίδιο σώμα) και σύναιμοι ( στο ίδιο αίμα) με τον Ιησού Χριστό και τους αδελφούς μας στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Πως ερμηνεύουμε όμως την παραπάνω ευχή και γιατί συνδέουμε την ενότητα της πίστεως με την κοινωνία του Αγίου Πνεύματος;

Η συγκεκριμένη ευχή μπορεί να ερμηνευθεί ως εξής: Α) Η ενότητα στην πίστη αποτελεί προϋπόθεση για την κοινωνία του Αγίου Πνεύματος. Δηλαδή προκειμένου να υπάρξει κοινωνία εντός της λατρείας με κάποιον, είτε με σκοπό την συμπροσευχή είτε για κάποια άλλη λειτουργική σύναξη, πρέπει να έχουμε την ίδια, κοινή «παραδοθείσα τοις αγίοις» ορθόδοξη πίστη. Η ενότητα στην πίστη είναι η προϋπόθεση για να υπάρξει κοινωνία εντός της λατρείας. Σε αυτό αποσκοπούν και αρκετοί ιεροί κανόνες, οι οποίοι διασφαλίζουν στο ακέραιο την ορθόδοξη χριστιανική παράδοση και διδασκαλία.

Β) Η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος αποτελεί τον καρπό της ενότητας της πίστεως. Είναι προνόμιο, για όλους όσοι εισάγονται δια του μυστηρίου του Βαπτίσματος στην Εκκλησία, που μπορούν και δέχονται την Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Οι Θεοφόροι πατέρες μας διδάσκουν ότι η Θεία Χάρις δεν ενεργεί εκτός της Εκκλησίας, δηλαδή εκεί που δεν υπάρχει η ενότητα της αληθινής πίστεως, δεν υπάρχει στα ψευδό – μυστήρια των αιρετικών και δεν παρέχεται σε όσους δεν έχουν βαπτισθεί.

Τέλος, η ευχή αυτή κλείνει με μία παραίνεση. Να αφήσουμε ο καθένας μας και όλοι μαζί τον εαυτό μας και όλη μας τη ζωή στο Θεό μας Ιησού Χριστό. Έτσι λοιπόν, οφείλουμε να βρεθούμε με επίγνωση εντός της Εκκλησίας, ούτως ώστε να δεχόμαστε την ευλογία και την χάρη του Αγίου Πνεύματος «ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ εἰς ζωὴν αἰώνιον».

 

 

 

 

Επιμέλεια: Βαγγέλης Αργυρός

 Φοιτητής του τμήματος Ιστορίας του πανεπιστημίου Αθηνών

 

Η νεομάρτυς Δανιηλία (στη ρουμάνικη γλώσσα Ντανιέλα) γεννήθηκε στη Ρουμανία το 1967. Από μικρή ήταν πολύ κοντά στο Θεό. Όταν έβγαινε από το σχολείο περνούσε πάντοτε από την εκκλησία. Γι’ αυτό ο πατέρας της την μάλωνε πολύ σκληρά. «Πού ήσουν; Όλη μέρα στην εκκλησία πας με τους παπάδες σου; Τι σου πρόσφερε ο Θεός;» Ενώ αυτή δεν έλεγε τίποτα, μόνο δάκρυα έτρεχαν από τα μάτια της. Ήταν ευλαβής και προσευχόταν πολλές ώρες. Στο σχολικό χορό, όταν τελείωσε το λύκειο, δεν ήθελε να πάει. Η καθηγήτριά της την παρακαλούσε να πάει κι αυτή μαζί τους, ενώ εκείνη έλεγε «Δεν μπορώ. Ξέρετε ότι σας αγαπώ όλους πολύ, αλλά συγχωρήστε με, δεν μπορώ να έρθω». Είχε χαρακτήρα πράο και ήταν καλή με όλους. Βοηθούσε τους συμμαθητές της στα μαθήματα και καθόταν τη νύχτα και έγραφε γι’ αυτούς. Ήταν πολύ καλή μαθήτρια τόσο στο σχολείο όσο και στο πανεπιστήμιο. Ήταν πολύ εργατική. Όλα τα ρούχα της τα έφτιαχνε μόνη της. Ήταν πνευματικό τέκνο του μεγάλου πνευματικού π. Σοφιανού από τη μονή Αντίμ. Όταν ήταν φοιτήτρια περιποιούνταν μια παράλυτη γριά την οποία είχαν ξεχάσει όλοι, την κυρα-Ιωάννα. Η Δανιηλία πήγαινε καθημερινά, το πρωί πριν το πανεπιστήμιο και το βράδυ. Ήταν αρκετά μακριά και ο κόπος μεγάλος. Την έπλενε, την περιποιούνταν, της έκανε τις αγορές, της τραγουδούσε και της διάβαζε και έφερνε χαρά στην ψυχή της γριάς.

Μια φορά κάποιος την χτύπησε πολύ την οσία Δανιηλία αν και ήταν αθώα. Αφού υπέμεινε εν σιωπή το ξύλο, γονάτισε και φίλησε το πόδι που με αγριότητα την είχε χτυπήσει. Ήταν πολύ πράος χαρακτήρας και ελεούσε τους άλλους. Ποτέ δεν κατηγορούσε κανέναν και πάντα έριχνε το φταίξιμο στον εαυτό της. Κάποια πρόσωπα από την οικογένειά της προσπαθούσαν να την πείσουν να παντρευτεί. «Όχι, όχι, εγώ θέλω να μείνω με το Θεό» έλεγε. «Μπορείς να είσαι με το Θεό και παντρεμένη» της έλεγαν. Κι αυτή απαντούσε «Ναι, αλλά αν θα παντρευτώ σημαίνει ότι θα βάλω λίγο το Θεό στην άκρη και εγώ δεν το θέλω αυτό. Θέλω να δώσω το παν στο Θεό». Τη νύχτα προσευχόταν πολλές ώρες. Ποτέ δεν έπεφτε για ύπνο χωρίς να κάνει τον κανόνα της. Τ΄ αδέλφια της της φώναζαν «Τι σου δίνει ο Θεός, τι μας ζαλίζεις με τους παπάδες σου, τι σου δίνει η πίστη σου; Αφού ο πατέρας σού δίνει φαγητό. Γιατί πήγες στο πανεπιστήμιο, για να μπεις σε μοναστήρι;»

Όταν τελείωσε το πανεπιστήμιο πήγε στο μοναστήρι. Ο πατέρας της την έψαχνε για πολύ καιρό και αφού την έφερε σπίτι την χτύπησε φριχτά. Μια φορά, την τελευταία βραδιά πριν την τελευταία αναχώρησή της για το μοναστήρι, έκλαψε και προσευχήθηκε ασταμάτητα. Έκανε χίλιες μετάνοιες ζητώντας φωτισμό από την Παναγία. Ξημερώματα αποκοιμήθηκε. Όταν ξύπνησε πήρε την εικονίτσα της Παναγίας που της είχε χαρίσει ο π. Σοφιανός. Έκανε το σταυρό της, φίλησε την εικονίτσα και αποφασισμένη μάζεψε τα πράγματά της κι έφυγε. Έπειτα έδωσε ένα γράμμα σε μία φίλη της για να το δώσει στον π. Σοφιανό. Να το περιεχόμενό του: «Πάτερ, είδα στο όνειρό μου την εικόνα της Παναγίας. Και είδα την εικόνα να ζωντανεύει και η Παναγία με κοίταζε προσεχτικά και εγώ τη ρωτούσα, τι να κάνω. Και είδα ότι με κοίταζε με πολύ πόνο. Και είδα δάκρυα στο μάγουλό της. Ξαφνικά άπλωσε τα χέρια της να προσευχηθεί και ένα δάκρυ έσταξε στο χέρι μου. Όταν μ΄ ακούμπησε το δάκρυ Της ξύπνησα και αποφάσισα να φύγω. Κι έφυγε. Στο δρόμο του Σταυρού, στο δρόμο του Σωτήρος Χριστού.

Όμως ο πατέρας της τη βρήκε και αυτήν την φορά. Όταν την έφερε από το μοναστήρι τη χτύπησε πάλι φριχτά. Της έσχισε την μοναχική ενδυμασία μ΄ ένα ψαλίδι και την πέταξε στα σκουπίδια. Της έβγαλε από το λαιμό το σταυρό και της φώναξε «Οι παπάδες σου και η εκκλησία.». Τότε εκείνη λιποθύμησε. Όταν ξύπνησε είπε στον πατέρα της: «Σε παρακαλώ άφησέ μου τις εικόνες, δεν μπορώ να ζήσω χωρίς αυτές». Τότε ο πατέρας της έβαλε τις εικόνες κάτω, τις πάτησε και τις πήρε όλες. Τότε αυτή του είπε «Καλά, μου τα πήρες, όλα αλλά την ψυχή δεν μπορείς να μου την πάρεις». Και από τότε προσευχόταν μόνο έτσι: «Παναγία, βοήθησέ με, Κύριε Ιησού Χριστέ μη με αφήνεις». Βλέποντας ο πατέρας της ότι δεν μπορεί να την κάνει να παρεκκλίνει από την ορθόδοξη ζωή, σκέφτηκε κάτι διαβολικό. Βρήκε κάποιους συναδέλφους του γιατρούς και της έβγαλαν διάγνωση «παρανοϊκή σχιζοφρένεια συνοδευόμενη από μυστικιστικό ντελίριο». Μέχρι το τέλος της ζωής της ήταν υποχρεωμένη να παίρνει φάρμακα «για να ησυχάσει». Τα δυο τελευταία χρόνια της τα πέρασε στο νοσοκομείο με σωληνάκια στη μύτη. Εξαιτίας των φαρμάκων ήταν σχεδόν πάντα αναίσθητη. Ο πατέρας της τη φύλαγε από το πρωί μέχρι το βράδυ, μην τυχόν και έρθει σε επαφή με ευσεβή και πιστά πρόσωπα. Η ακινησία της στο κρεβάτι και τα φάρμακα που της έδινε ο ψυχίατρος της προκάλεσαν παράλυση και απόφραξη του αυλού του εντέρου. Έτσι βασανισμένη πέθανε την Τρίτη 6 Απριλίου 2004, τη Μεγάλη Εβδομάδα. Αυτό έγινε περίπου στις 22.00. Επειδή ο πατέρας της δε θ κατά θαυμαστό τρόπο έμαθε για το θάνατό της ο π. Κωνσταντίνος και κατά τις 23.00 ετέλεσε την ακολουθία εις κεκοιμημένους. Ο πατέρας της για πρώτη φορά έλειπε, αν και προηγουμένως τον είχαν δει στο νοσοκομείο.

Στον τάφο της άρχισαν να γίνονται θαύματα. Το πρώτο θαύμα έγινε την Τετάρτη 12 Μαΐου 2004, κάνοντας καλά ένα νέο που επί 8 χρόνια έπασχε από την ίδια μ΄ αυτήν ασθένεια. Το 2004 έκανε καλά έναν φοιτητή που έπασχε από μια ασθένεια των αγγείων και το 2005 έναν νεαρό που είχε κρίση σκωληκοειδιτιδος. Ο τάφος της οσίας Ντανιέλας βρίσκεται στο κοιμητήριο Αντρονάκε στη συνοικία Κολεντίνα στο Βουκουρέστι.

 

 

 

 

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ

Χρήστος Παπανικολάου - Βιοχημικός - Βιοτεχνολόγος

 

ΕΜΒΟΛΙΑ: ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΜΕΡΟΣ 2^Ο

     

Μετά τη σύντομη και περιεκτική ανάλυση του προηγούμενου τεύχους περί των εμβολίων και της χρησιμότητας τους, είμαστε έτοιμοι να εμβαθύνουμε λίγο παραπάνω, προκειμένου να δούμε τι πραγματικά συμβαίνει με όλα αυτά τα εμβόλια κατά των ιών, που υπάρχει στην εποχή μας.

      Ίος της γρίπης του ανθρώπου, ιός της γρίπης των πτηνών, ιός της γρίπης των πουλερικών, ιός της γρίπης των χοίρων… μερικά μόνο παραδείγματα ιώσεων, των οποίων η εμφάνιση έχει ακολουθηθεί από την παραγωγή και λήψη των κατάλληλων εμβολίων από τους ανθρώπους με σκοπό… την προστασία της υγείας τους. Αν εξαιρέσουμε τον ιό της γρίπης του ανθρώπου, οι υπόλοιποι ιοί αφορούν στα ζώα τα οποία και αναφέρονται, δηλαδή τα πτηνά, τα πουλερικά και τους χοίρους. Είναι δηλαδή ιοί, οι οποίοι προσβάλλουν τα συγκεκριμένα ζώα, όπως προσβαλλόμαστε εμείς από τον ιό της γρίπης των ανθρώπων.

      Δύναται όμως αυτοί οι ιοί να προσβάλλουν και ανθρώπους; Και αν ναι πόσο σοβαρό είναι για τον άνθρωπο και πως πρέπει να αντιμετωπιστεί; Σημαντικά και βαθιά ερωτήματα, στα οποία ο κόσμος δυστυχώς έχει άγνοια και ακόμα χειρότερα φόβο. Ξεκινώντας να αναφέρουμε πως ναι, μπορούν αυτοί οι ιοί να προσβάλλουν τους ανθρώπους, αλλά υπό την επήρεια μιας διαδικασίας η οποία λέγεται μετάλλαξη και αφορά την αλλαγή του γενετικού υλικού του ιού, έτσι ώστε να τον καταστήσει ικανό να μολύνει τον άνθρωπο. Επιπλέον, αξίζει να τονίσουμε και να ξεκαθαρίσουμε πως τα συμπτώματα που είχαμε με την κοινή μας γρίπη είναι ολόιδια και για τους υπόλοιπους τύπους ιώσεων. Δηλαδή το τι θα συμβεί αν μολυνθούμε από τον ιό της γρίπης του ανθρώπου είναι το ίδιο με ότι θα συμβεί αν μολυνθούμε με άλλον τύπο ιού, πχ χοίρων. Επίσης, τα συμπτώματα δε διαφέρουν ως προς την ισχύ τους κατά γενική ομολογία. Αντίθετα, πολλές φορές η μόλυνση από τον ιό της γρίπης των ανθρώπων είναι πολύ πιο δύσκολη και ισχυρή από ότι των υπολοίπων ιών. Το όλο ζήτημα προέκυψε από πολλούς θανάτους που προήλθαν από μολύνσεις ανθρώπων από ιούς άλλων ζώων. Έτσι, προέκυψε ένας φόβος, μιας και ειδικοί μιλούσαν για πανδημία, και εμφανίστηκε επιτακτική η ανάγκη αντιμετώπισης των ιώσεων, κυρίως μέσω εμβολίων.

      Παρόλα αυτά, υπάρχει και μια μεγαλύτερη και βαθύτερη αλήθεια για όλη αυτή την κατάσταση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το έτος 2009, όπου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε πανδημία της ίωσης Η1Ν1 (ιός των χοίρων), ενώ το ίδιο έτος πέθαναν περισσότεροι άνθρωποι από τον κοινό ιό της γρίπης παρά από τον ιό Η1Ν1. Επιπλέον, όλοι όσοι πέθαναν από τους ιούς γρίπης των ζώων είναι άτομα των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ανεπαρκές είτε λόγω ηλικίας, είτε λόγω κάποιας πάθησης που δε τους επέτρεπε να έχουν αυξημένο αμυντικό μηχανισμό, όπως οι περισσότεροι από εμάς. Κάτι το οποίο όμως συμβαίνει και με τον κοινό ιό της γρίπης. Η άμυνα των ανθρώπων είναι τέτοια ώστε να αντιμετωπίζει κάθε τι ξένο που μπαίνει μέσα μας από όπου και αν προέρχεται, όπως αναλύθηκε στο προηγούμενο άρθρο.

Οπότε, ποια η αιτία για όλον αυτόν τον πανικό; Ποιος ο λόγος για όλη αυτήν την φρενίτιδα για τα νέα εμβόλια; Μέσα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας αλλά και μέσα από την Ε.Ε. υπήρξαν φωνές διαμαρτυρίας για κατασπατάληση πόρων στην προμήθεια εκατομμυρίων εμβολίων από όλες τις χώρες, χωρίς επαρκή στοιχεία. Και εδώ τίθεται ένα άλλο ερώτημα, το οποίο είναι πολύ βασικό: Πως παράχθηκαν τόσα εμβόλια άμεσα και χρησιμοποιήθηκαν σε τόσο ευρεία κλίμακα; Ποιος κέρδισε πραγματικά από όλη αυτή την κατάσταση; Οι απαντήσεις έρχονται στο τρίτο και τελευταίο μέρος του άρθρου σχετικά με τα εμβόλια.

 

 

Ανθολόγιο Συμβουλών αγίου  Γέροντος Πορφυρίου      (Βίος και Λόγοι, εκδ. Ι. Μ. Χρυσοπηγής Κρήτης)

 

Δέν εἶναι ἀνάγκη νά συγκεντρωθεῖτε ἰδιαίτερα γιά νά πεῖτε τήν εὐχή. Δέν χρειάζεται καμιά προσπάθεια ὅταν ἔχεις θεῖο ἔρωτα. Ὅπου βρίσκεσθε, σέ σκαμνί, σέ καρέκλα, σέ αὐτοκίνητο, παντοῦ, στόν δρόμο, στό σχολεῖο, στό γραφεῖο, στή δουλειά μπορεῖτε νά λέτε τήν εὐχή, τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησόν με», ἁπαλά, χωρίς πίεση, χωρίς σφίξιμο.

Σημασία στήν προσευχή ἔχει ὄχι ἡ χρονική διάρκεια ἀλλά ἡ ἔνταση. Νά προσεύχεσθε ἔστω καί πέντε λεπτά, ἀλλά δοσμένα στό Θεό μέ ἀγάπη καί λαχτάρα. Μπορεῖ ἕνας μία ὁλόκληρη νύχτα νά προσεύχεται κι αὐτή ἡ προσευχή τῶν πέντε λεπτῶν νά εἶναι ἀνώτερη. Μυστήριο εἶναι αὐτό βέβαια, ἀλλά ἔτσι εἶναι.

Ὁ ἄνθρωπος τοῦ Χριστοῦ ὅλα τά κάνει προσευχή. Καί τή δυσκολία καί τή θλίψη, τίς κάνει προσευχή. Ὅ,τι καί νά τοῦ τύχει ἀμέσως ἀρχίζει: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ…». Ἡ προσευχή ὠφελεῖ σέ ὅλα, καί στά πιό ἁπλά. Γιά παράδειγμα, πάσχεις ἀπό αὐπνία· νά μή σκέπτεσαι τόν ὕπνο. Νά σηκώνεσαι, νά βγαίνεις ἔξω καί νά ἔρχεσαι πάλι μέσα στό δωμάτιο, νά πέφτεις στό κρεβάτι σάν γιά πρώτη φορά, χωρίς νά σκέπτεσαι ἄν θά κοιμηθεῖς ἤ ὄχι. Νά συγκεντρώνεσαι, νά λές τή δοξολογία καί μετά τρεῖς φορές τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ…» κι ἔτσι θά ἔρχεται ὁ ὕπνος.

 

Ερμηνεία της θείας Λειτουργίας   (9)
                   ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΟΥ ΚΑΒΑΣΙΛΑ

Μεγάλη Είσοδος

Σε λίγο ο λειτουργός θα προχωρήσει πλέον στη θυσία, και πρέπει τα δώρα που πρόκειται να θυσιαστούν, να τοποθετηθούν στην αγία Τράπεζα. Για αυτό έρχεται τώρα στην Πρόθεση, παίρνει τα τίμια δώρα, τα κρατάει στο ύψος του κεφαλιού του και βγαίνει από το Ιερό. Προχωρώντας με πολλή κοσμιότητα και με βήμα αργό, τα περιφέρει στο ναό, ανάμεσα στο πλήθος, συνοδευόμενος από λαμπάδες και θυμιάματα. Τελικά εισέρχεται στο θυσιαστήριο και τα αποθέτει στην αγία Τράπεζα.

Στο πέρασμα του ιερέα οι πιστοί ψάλλουν και προσκυνούν με κάθε σεβασμό παρακαλώντας να τους μνημονεύει την ώρα που θα προσφέρει στο Θεό τα τίμια δώρα. Γιατί ξέρουν πως δεν υπάρχει αποτελεσματικότερη ικεσία από τούτη τη φρικτή θυσία, που καθάρισε δωρεάν όλες τις αμαρτίες του κόσμου (Χαρακτηριστικό λειτουργικό στοιχείο της Μεγάλης Εισόδου είναι ο Χερουβικός Ύμνος, που ψάλλεται σε αργό μέλος από το χορό: «Οι τα Χερουβίμ μυστικώς εικονίζοντες και τη ζωοποιώ Τριάδι τον τρισάγιον ύμνον προσάδοντες, πάσαν την βιοτικήν αποθώμεθα μέριμναν, ως τον βασιλέα των όλων υποδεξόμενοι, ταις αγγελικαίς αοράτως δορυφορούμενον τάξεσιν. Αλληλούια». Δηλαδή: «Εμείς που μυστικά εικονίζουμε τα Χερουβείμ και ψάλλουμε στη ζωοποιό Τριάδα τον τρισάγιο ύμνο, ας αφήσουμε κάθε βιοτική μέριμνα, για να υποδεχθούμε τον Βασιλιά των όλων, που αόρατα συνοδεύεται από τα αγγελικά τάγματα. Αλληλούια»).                                                                                   Η μεγάλη Είσοδος συμβολίζει την πορεία του Χριστού προς την Ιερουσαλήμ, όπου έπρεπε να θυσιαστεί. Καθισμένος τότε πάνω σε ζώο, έμπαινε στην Αγία Πόλη, συνοδευόμενος και υμνούμενος από τα πλήθη.

                ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ  

 

              

 

Οργή και θυμός

Γερ.  Μωυσής Αγιορείτης

 

Το αντίθετο του θυμού είναι η πραότητα. Για να αποκτηθεί, χρειάζεται απαραίτητα να απομακρυνθεί η θεομίσητη οργή. Όποιος οργίζεται κατά του αδελφού του, λέει ο Χριστός, θα είναι ένοχος. Πρέπει να ξεριζωθεί το πάθος της οργής και να φυτευτεί το ήμερο δέντρο της πραότητας και της ανεξικακίας. Ο δήθεν εύλογος θυμός οδηγεί συχνά στον παράλογο, που στο πέρασμά του δημιουργεί συντρίμμια. Ο Μέγας Βασίλειος χαρακτηρίζει την οργή ως καταιγίδα και παραφροσύνη, μανία και δαιμονισμό. Ο ιερός Χρυσόστομος την ονομάζει τυραννική ηδονή, που οδηγεί στην απογοήτευση, δημιουργεί εχθρούς και φέρνει μύρια κακά, παράφορα και αφόρητα. Ο μέγας ψυχοανατόμος όσιος Ιωάννης της Κλίμακος αναφέρει πως ο θυμώδης έχει ευέξαπτη και ευμετάβλητη συνήθως συμπεριφορά και εκτίθεται με το να παρουσιάζει την ασχημοσύνη της ψυχής του. Η ταπείνωση εξαφανίζει το θυμό. Ο άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως την οργή τη χαρακτηρίζει ως σχιζοφρένεια.

 

 

 

 

Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑΣ                                            

Κωνσταντίνος Πετρίδης                                             

 

Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ

 

 

Η Ενσάρκωση δηλαδή η έλευση του Χριστού στη γη, είναι η πιο μεγάλη πράξη του Θεού για να μας λυτρώσει αλλά και να επανασυνδέσει την επικοινωνία μας μαζί Του.

         Η   Εξαγγελία για τον ερχομό του Σωτήρα έγινε κατά ποικίλους τρόπους αλλά ο πιο θαυμαστός ήταν αυτός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.                         Στην εικόνα του Ευαγγελισμού ο αγιογράφος περιγράφει όλα τα σημαντικά μηνύματα που βγαίνουν από την θεολογία του ιερού Ευαγγελίου της ημέρας.

          Και πρώτα μας ιστορεί (περιγράφει) την αγγελία από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ στην Παρθένο Μαρία «εύρες χάριν παρά τω Θεώ και ιδού συλλήψει εν γαστρί και τέξει Υιόν και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν»

         Βλέπουμε στο αριστερό μέρος της εικόνας τον Αρχάγγελο σε στάση ευλογίας με κίνηση και ζωντάνια να αναγγέλει το πιο ευχάριστο μήνυμα της ανθρωπότητας. Φοράει  ενδύματα σε χρώμα πράσινο (συμβολίζει την ελπίδα)  και κόκκινο (συμβολίζει την χαρά)  και κρατάει σκήπτρο (σύμβολο εξουσίας ). Το πρόσωπό του εκφράζει γλυκύτητα, γαλήνη και χαρά. (χαρακτηριστικά ενός αγγελιοφόρου ευχάριστου μηνύματος).

        Στο δεξιό μέρος της εικόνας βλέπουμε την Παναγία με το δεξί της χέρι σε στάση επιφυλακτικότητας και θαυμασμού.  Απορεί και διερωτάται: «πως έστε τούτο, επεί άνδρα ου γινώσκω;» και η  απάντηση του Αρχαγγέλου  «Πνεύμα Άγιον  επελεύσεται επί σε και δύναμις Υψίστου επισκιάσει σοι». Στην εικόνα αυτό δείχνεται με τον κύκλο (συμβολίζει τον Θεό) και την ακτίνα που προέρχεται από τον κύκλο ( συμβολίζει το Άγιο Πνεύμα) και φθάνει στην Παναγία. Αυτό γίνεται διότι η σάρκωση του Χριστού είναι  έργο της Αγίας Τριάδας και συμμετέχουν και τα τρία πρόσωπα. Ο Πατέρας στέλνει το Άγιο Πνεύμα στην Υπερευλογημένη Παρθένο Μαρία και αυτή συλλαμβάνει τον Λόγο του Θεού.

       ‘Όμως η ενσάρκωση  δεν είναι μόνο έργο της Αγίας Τριάδος. Είναι επίσης έργο της ελεύθερης θέλησης της Μαρίας που εκείνη την στιγμή εκπροσωπεί ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. Ο Θεός περίμενε την ακούσια συγκατάθεσή της μπροστά στον Αρχάγγελο  με τα λόγια «ιδού η δούλη Κυρίου, γενοιτό μοι κατά το ρήμα σου» (ας γίνει όπως είπες). Αν αυτή η συναίνεση δεν είχε δοθεί η Μαρία δεν θα είχε γίνει μητέρα του Θεού και Λόγου.

          Η εικόνα του Ευαγγελισμού είναι απόλυτα ισορροπημένη από πλευράς παρουσίας (αριστερά ο Άγγελος δεξιά η Παναγία και στη μέση ο  Τριαδικός Θεός). Με τα γεμάτα μηνύματα στοιχεία της αποτελεί μία πρόσκληση στον πιστό που την πλησιάζει για να την προσκυνήσει για σαρκώσει τον Χριστό και να εξηγήσει ότι η Θεία Χάρη δεν καταστρέφει την ανθρώπινη ελευθερία αλλά την επιβεβαιώνει .

 

 

 

 

 

Η Εκκλησιαστική Μουσική της Ανατολής     

Επιμέλεια: Δημήτρης Νέντας                                                                                             

Αγίου γέροντος Παϊσίου ‘Ψάλατε τω Θεώ ημών, ψάλατε’

Γέροντα, όταν ψάλλουμε στον ναό, προσέχουμε να νην γίνωνται παραφωνίες.

Φυσικά, χρειάζεται να προσέχετε, γιατί όλα πρέπει να γίνωνται ‘ευσχημόνως και κατά τάξιν’. Πρώτα από όλα όμως πρέπει να φροντίζουμε να εφαρμόσουμε το ‘ευσχημόνως’ στην ψυχή μας, να υπάρχει δηλαδή η ψυχική τάξη, να είμαστε εντάξει με τον Θεό. Όταν κανείς ψάλλη χωρίς να έχη καλή πνευματική κατάσταση, αυτό είναι χειρότερο από μια μουσική παραφωνία. Γιατί, όπως το καλό φέρνει μια καλή αλλοίωση, έτσι και το κακό φέρνει μια κακή αλλοίωση, και δεν μπορούν να προσευχηθούν οι άνθρωποι. Αν δεν είναι τακτοποιημένος εσωτερικά κανείς, αν έχη αριστερούς λογισμούς, μικροπρέπειες κ.λπ., τι ψαλτική να κάνει; Πως θα νιώση μέσα του την παραδεισένια γλυκύτητα, για να ψάλη με την καρδιά; Γι’ αυτό λέει: «Ευθυμεί τις; Ψαλλέτω»! Όσοι ψάλλουν, κανονικά πρέπει να έχουν την πιο τρυφερή καρδιά και την πιο γλυκειά και χαρούμενη εσωτερική κατάσταση. Πώς να ψάλης «Φως ιλαρόν…», αν δεν έχεις ιλαρότητα;

(…) Το πάν είναι η ευλάβεια. Χωρίς ευλάβεια η ψαλτική είναι ξεθυμασμένη, μοιάζει με όργανο ξεκούρντισμένο, που κάνει γκλιν-γκλιν. Ούτε έχει σημασία αν ψάλλη κανείς δυνατά ή σιγανά, σημασία έχει να ψάλλη με ευλάβεια. Τότε το σιγανό ψάλσιμο είναι ταπεινό, γλυκό∙ δεν είναι κοιμισμένο. Και το δυνατό είναι έντονο και καρδιακό∙ δεν είναι άγριο. Ο π. Μακάριος Μπουζίκας είχε βροντερή φωνή, αλλά έψελνε φυσικά, με ευλάβεια και με καημό∙ ένιωθες ότι ξεκοβόταν η δική του καρδιά, και ξεκολλούσε και η δική σου. «Σου κάνει τα τζιέρια (:σπλάγχνα) άνω κάτω», έλεγε ένα γεροντάκι. Έμενε μόνος του στην Καψάλα, σε ένα Σταυρονικητιανό Κελλί. Πιο κάτω έμενε ένας Ρουμάνος που δεν ήταν ψάλτης, αλλά είχε ευλάβεια. Το βράδυ έβγαινε ο π. Μακάριος στην απλωταριά του Κελλιού του και άρχιζε το «Ανοίξαντός σου την χείρα» και συνέχιζε τον άλλο στίχο ο Ρουμάνος από κάτω! Ήταν μεγαλείο!

(…) Η ψαλμωδία δεν είναι μόνον προσευχή, είναι και μια «παλαβωμάρα»∙ είναι – πώς να το πω; - ένα ξέσπασμα της καρδιάς, το ξεχείλισμα την πνευματικής καταστάσεως. Όταν κανείς θυμάται τον Χριστό, τον Παράδεισο, τότε ψάλλει με την καρδιά του. Και όταν αρχίση να γεύεται λιγάκι τα ουράνια, σε κάθε τροπάριο σκιρτάει η καρδιά του. Ακόμη και να μην είναι ο νους του στα λόγια αλλά μόνο στον Παράδεισο, και τότε σκιρτά η καρδιά του. Η καρδιά πάλλεται, όπως πάλλεται η καρδιά του αηδονιού. Το αηδόνι, όταν κελαηδάη πάνω στο δένδρο, σείεται ολόκληρο και αυτό και το κλαδί που το κρατάει.

(…) Ο τόνος στην ψαλτική βγαίνει από μέσα, από την καρδιά. Όταν ο νους είναι στα θεία νοήματα, αυτό είναι που θα δώση τον τόνο τον καρδιακό∙ η καρδιά θα σπαράξη! Η καρδιά είναι μουσικοσυνθέτης. Το μεράκι, ο καημός, ο πόνος που έχει κανείς μέσα του, δίνει τον τόνο, την ζωντάνια, τον παλμό, και αυτό γλυκαίνει την ψαλμωδία. Κι εσείς, αν μπήτε στο βαθύτερο νόημα, ξέρετε πόσο γλυκά θα τονίζετε;

(Γέροντος Παϊσίου, Λόγοι ς, Ι. Ησυχ. Ευαγγιστής Ιωάννης, Σουρωτή)

      

---

[1] ‘Α Τιμ. 3,15

[2] Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Εκκλησιασμός, Ιερά μονή Αγίου Κοσμά Αιτωλού Αρναία, σελ. 15